Murakka, seçilmiş metinlerin yazı alıştırmasının yapıldığı bir mürekkebat meşkidir. Kâğıtlar açık yeşil ve pembe tonlarda ebrulu; turuncu, yeşil, sarı kâğıtlarla vassalelidir. Bu renkli kâğıtlar ile yazı alanlarını birleştiren ince altın cetvellerin ortasında renkli ebrulardan kalın bir pervaz vardır. Meşk murakkalarında âdet olduğu üzere herhangi bir bezeme yapılmamıştır. Harfler kırmızı noktalarla ölçülendirilmiştir. Satır aralarında, üsluplaştırılmış sa'y (çalış) işaretleri bulunmaktadır. Hattat, diğer talik hattatlarının da meşk murakkalarında yaptığı gibi, kasıtlı olarak sulu bir mürekkeple yazarak öğrencilerinin kamış kalemin ve mürekkebin hareketlerini görmesini sağlamıştır.Binding: Murakkanın, eski bir kalıp kullanılarak yapılan cildi 20. yüzyılın ilk yarısına tarihlenebilir. Cildin iç kapakları Mustafa Düzgünman'ın (ö. 1990) yaptığı kırmızı gelincik buketli ebru kâğıtlarla kaplıdır.Measurements: 31,6 x 23,2 cm; 24 kıt'aScript: Talik
İsmail Zühdî ketebeli murakka, altı kıt'a halinde düzenlenmiş, harflerin ve hecelerin alıştırmasından oluşan bir "müfredat meşki"dir.Binding: Eserin cildinin dış kapakları kestane rengi deridir. Cildin ön ve arka yüzünde dar, uzun, ortası şişkin dilimli bir şemse vardır. Şemsenin içine goncalarıyla birlikte bir gül dalı hafif kabartma olarak kalıpla basılmıştır. Şemse zemini altına, gül ve goncaları koyu pembeye boyanmıştır. İçi natüralist bir buketle veya rumilerle bezemeli ortası şişkin dar ve uzun şemse tasarımı 18. yüzyıl Osmanlı ciltlerinde sık sık kullanılmıştır; bu tür şemselerin içine kimi kez bir buket, kimi kez altın sarmal rumiler yerleştirilir. Cildin iç kapakları kâğıt kaplıdır.Illuminations: Sayfa kenarları sarı, nohudi ve şeker pembesi zerefşanlı kâğıtla vassaleli, satır araları, duraklar ve ketebe sayfası tezhiplidir.Measurements: 27,4 x 16,2 cmScript: Nesih; Rıka
Eserin içinde Delâ’ilü’l-Hayrat, Esmâ-i Nebî metinleri ve dualar vardır.Binding: Kitabın miklepli deri cildinin dış kapakları lacivert zemine altınlı yaprak ve rozet çiçeklerle bezenmiş bir çerçeveyle çevrili renkli çiçekli bir buketle, vişne rengi deri iç kapakları ise altınlı bir buketle “lake” veya “ruganî” diye adlandırılan bir teknik kullanılarak süslenmiştir.Illuminations: Bölüm başları ile bölüm sonlarındaki üçgen ve kare alanlar, altın zemine yeşil hatayi grubu irili ufaklı çiçeklerle, duaların başlangıçlarındaki dikdörtgen alanlar altın zemine minicik yeşil çiçeklerle tezhiplidir. Satır arasındaki duraklara yeşil ve altının hâkim olduğu tezhipli iri “güller” yerleştirilmiştir. Yaprak 10a’da ise Hz. Muhammed’e ait muhallefat –hırka, misvak, tesbih ve asa– basitçe çizilmiş, çizimlerin içine gubari hatla dualar yazılmıştır. İki yerde tam sayfa boyutunda altın zemine çok renkli çiçekli birer buket vardır. Buketlerden biri Hz. Muhammed’in eşyalarının betiminden sonra (y. 10b), diğeri Hz. Muhammed, Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer in kabirlerine işaret eden satırları izleyen yapraktan sonra (y. 15a) yapılmıştır. Minicik dua kitabının boyutundan umulmayacak ölçüde zarif ve yoğun süslemelere sahip olması hattatının sarayda önemli bir görevde bulunmasıyla bağlantılı olmalıdır.Measurements: 9 x 6 cm; 104 yaprak, sayfada 13 satırScript: Nesih; Rıka; Naskhī
Binding: Kuran'ın miklepli cildinin kestane rengi deri dış kapakları, ortada bir merkezden çıkan ve aletle yapılıp altınlanmış dar ve uzun yapraklar ve minicik tomurcuklarla sıvama bezenmiştir. İç kapaklara sarı renkte âharlı kâğıt kaplanmıştır. Kitabın yapraklarının birleştiği yere (baş-etek-ağız) halkâri süsler yapılmıştır.Illuminations: Fatiha ve Bakara surelerini süsleyen serlevha tezhibin kenarları sivri dilimli enli pervazlı ve uzun kenarda üçgenimsi haşiyelidir. Altın ve lacivert zeminli alanlarda sık dizilmiş minicik pembe, beyaz, eflatun rozet çiçekler, üçgen haşiye içindeki yeşil renkli bulut ve dar pervazın kırmızı zeminli bölmeleri tezhibi ayrıcalıklı kılan özelliklerdir. Sure başları, sayfa kenarındaki, hizb, cüz, secde, aşr gülleri de tezhiplidir.Measurements: 19 x 11,8 cm; 358 yaprak, sayfada 15 satırScript: Nesih; Rıka
Hafız Osman (ö. 1698) üslubunun 18. yüzyılın ilk yarısındaki temsilcisi kabul edilen hattat Mehmed, icazetini Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendi'den (ö. 1731) almıştır. III. Ahmed (h. 1703-1730) ve I. Mahmud (h. 1730-1754) dönemlerinde sarayda hüsnühat hocalığı yapmıştır. Babasının şekerci olmasından dolayı Şekerzade lakabıyla tanınmış, lakabını ketebelerinde belirtmiştir. Şekerzade Mehmed'in sanat hayatının son yıllarına ait bu murakkaada, iki satır sülüs, üç satır nesih halinde, Hz. Muhammed'in Allah'ı anmanın erdemleri, cennete ulaşmanın yolları, iyi insan olmanın ödülleri hakkındaki hadisleri yazılıdır.Binding: Murakkaanın özgün, şemseli, siyah renkli deri cildi 20. yüzyılda tamir görmüştür.Illuminations: Nesih satırların iki yanındaki koltuklar altın ve mavi zemin üzerine çiçekli ve rumili dallarla bezenmiştir. Murakkaanın ilk kıt'ası besmeleyle başlar. Sin harfinin uzatılmasıyla bir bezeme alanı haline gelen besmele oku, minik pembe, turuncu ve yeşil çiçekli, kıvrımlı altın dallarla süslenmiştir. Kıt'alar ebrulu kâğıtla vassalelenmiş ve ebruların üzerine fırçayla bitkisel altın bezemeler yapılmıştır.Measurements: 28.3 x 20.2 x 1.8 cmScript: Sülüs; Nesih
Kuran mavi-kırmızı mürekkeple ve rıka hatla altın zeminde küçük kare bölmelere yazılmış fihristle başlar (y. 1b-2a).Binding: Miklepsiz deri cildin siyah dış kapakları gömme salbekli şemse ve köşebentlidir. Şemse ve köşebentlerin içini süsleyen bezemeler yıpranmıştır. Ancak mevcut izlerden bu bezemelerin lâke tekniğinde yapıldığı anlaşılmaktadır. İç kapaklar vişne rengi sade deriyle kaplıdır.Illuminations: Fihristin enli pervazının içi altınlı dallar üzerinde sıralanmış iri yapraklarla ve küçük çiçeklerle halkârî tarzda bezenmiştir. Yaprak 2b-3a'da pervazları tezhipli salbekli şemse şeklinde tasarlanmış zahriye vardır. Şemse içine altın zemine kırmızı mürekkeple ve rıka hatla Arapça "Ey Allah'ım! İndirdiğin ve vahyolunan Kuran hakkı için. Ya Rab! Benim ona yönelişimi artır, onu gözüme nur, sadrıma şifa eyle. Kuran benim kederimi, gamımı ve üzüntümü gidersin. Ey Allah'ım! Dilimi onunla süsle, yüzümü onunla nurlandır. Vücudumu onunla kuvvetlendir, mîzanımı onunla ağırlaştır. Gece ve gündüz sana itaat etmeyi sağlayacak gerçek tilâveti lutfet. Beni, Hz. Peygamber ve seçkin ailesiyle birlikte haşret” yazılıdır. Şemsenin dışındaki alanda altınla renklendirilmiş, içi rumi ve küçük çiçeklerle dolu köşebentler, dallar, iri yapraklar ve hatayiler yer alır. Sayfa kenarındaki enli pervazın içi altın sarmal dallar, hatayiler ve yapraklarla halkârî tarzda bezemelidir. Fatiha ve Bakara sureleri serlevha tezhiptir (y. 3b-4a). Sayfanın üst kısmında soğanvari bir kubbeyi andıran tezhipli başlık vardır. Bu motifin içi, ortada rumilerle dolu dilimli oval bir şemse, bunun dışında, altın zemine açık pembe ve mavi renklerle gölgeli boyanmış iri hatayiler ve lacivert zemine minicik çiçeklerle bezenmiştir. İlk iki surenin etrafındaki yatay ve dikey dikdörtgenlerin içi altınlı, kimi zaman lacivert rumilerle bezenmiştir. Serlevha tezhibin orta alanını üç yönden çeviren enli pervazın içine altınlı ve yer yer lacivert rumilerle süslü madalyonlar yerleştirilmiştir. 5b-6a yapraklarının enli pervazı halkârî bezenirken, satır araları önceki iki yaprakta olduğu gibi altınlıdır. Sayfa kenarındaki hizb, nısf ve cüz işaretleri ve sure başları lacivert zemine altın dallarla süslenmiş, sure isimleri altın sülüsle yazılmıştır. Kitabın sayfa kenarları vassalelidir. 3b-4b yaprakları arasında metin açık krem renk âharlı kâğıda yazılırken, y. 5a ve sonrasında açık kestane renk kâğıda yazılmıştır. Kuran'ın bütününde sayfa kenarlarının koyu krem renk âharlı kâğıdı kullanılmıştır. 3b-4b yaprakları dışındaki satırlarda secâvend alâmetleri kırmızı mürekkeple yazılmıştır. Ortası kırmızı renkte noktalı altın duraklar y. 3b-4b arasında satırın biraz üstündeki dar alanda yer alırken, diğer yapraklarda satırın arasındaki muntazam bölümlerdedir. Kitabın ön yan kâğıdında, talik hatla Farsça "26'da tamamlandı” ibaresi yer alır. Yaprak 229a'da sayfa kenarına şikeste talik hatla Farsça, "Yüce Allah'ın bu kitabı Hz. Peygamber'in hicretinden sonra 1290 yılının mübarek Ramazan ayının 19. günü, değersiz ve suçu çok kulun eline geçti" satırları ve 19 Ramazan 1290 / 10 Kasım 1873 tarihi yazılmış, Arapça "ey yüce arşın sahibi" yazısını içeren 1290/1873-1874 tarihli oval bir mühür basılmıştır. Kitap, farklı renklerdeki kâğıdı, süsleme özellikleri, cildi, mühür ve sayfa kenarına yazılan notlarla birlikte değerlendirilerek kodikolojik yönden incelendiğinde, kitabın süslemelerinin ve cildinin ketebede yazılı olduğu gibi 1676 yılında yapılmadığı, Kuran'ın açık kestane renk kâğıda 1676 yılında İran'da Safeviler döneminde (1501-1722) istinsah edildiği, ancak kâtip Ağa Muhammed'in yaptığı tezhiplerin ve cildin yok olduğu anlaşılmaktadır. Muhtemelen 19. yüzyıl ortalarında eksik durumdaki kitabın ilk yaprakları tezhiplenmiş (y. 1b-4a), halkârî bezemeleri yapılmış, Fatiha suresinin tamamı, Bakara suresinin ilk ayetleri (y. 3b-4b) yazılmış, sayfa kenarları vassale yapılarak yenilendikten sonra, tezhipli hizb, nısf ve cüz işaretleri sayfa kenarına yerleştirilmiş ve sure başı tezhipleri, sure isimleri yazılmış olmalıdır. Ketebe sayfasındaki mühürden ve sayfa kenarına yazılan nottan kitabın yenileme işlerinin 1873 yılından önce yapıldığı bellidir.Measurements: 15,8 x 10 cm; 229 yaprak, sayfada 18 satırScript: Nesih; Sülüs; Rıka
Hz. Muhammed’in özelliklerini yazıyla anlatan metni içeren hilye, bilinen örneklere göre 17. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak elyazma kitap sayfasından ayrı, tek başına kâğıt üzerine yazılıp duvara asılacak biçimde, çeşitli boylarda ve çok farklı tasarımlarda hazırlanmıştır. Her dönemin bazı ünlü hattatları hilye metni kopya etmişler ve bu metin üstat müzehhipler tarafından süslenmiştir. Hattat Seyyid Abdullah bu hilyeyi de duvara asılacak tarzda, ilk hilyeyi yazdığı sanılan hocası Hafız Osman gibi tasarlamıştır. Eserin üst kısmında yatay enli dikdörtgen alana, iri muhakkak hatla besmele ve hemen altında dar yatay alana sülüsle “Biz seni ancak cihana rahmet olmak üzere gönderdik” ayeti (Enbiya: 107) yazılıdır. Ortadaki kare alandaki “göbek” denilen daire içine nesih hatla Muhammed Peygamber’in yazıyla tarifi kaydedilmiştir. Dairenin dışındaki alanda Allah, Muhammed, Hasan ve Hüseyin’in isimleri ile kendilerine cennet müjdelenen on sahabenin adı vardır. Dairenin altındaki iki satırlık sülüs hattın üst satırında Enbiya suresinin 107. ayeti ikinci defa yazılmış, alt satıra ise Ashâb-ı Kehf isimleri (Yemliha, Mislina, Mekselina, Mernuş, Debernuş, Sazenuş, Kestatayyuş, Kıtmir) kaydedilmiştir. Daha alttaki nesih hatla ilk üç satırda hilye metninin devamı yer alır. Hilyenin sağındaki küçük karenin içine Esmâ-i Hüsnâ, solundakine Esmâ-i Nebî yazılmıştır.Illuminations: Hilyenin göbek kısmının etrafı, dikdörtgen alanlar, Esmâ-i Hüsnâ ve Esmâ-i Nebî bölümlerinin üst kısmı, lacivert zemine incecik altın sarmal dallar üzerinde sıralanan minicik renk renk çiçekler ve yapraklarla tezhiplidir.Measurements: 58 x 40,8 cmScript: Muhakkak; Sülüs; Nesih; Muḥaqqaq; Thuluth; Naskhī
Illuminations: Âharlı koyu krem kalın kâğıda reyhani hatla yazılan iki yaprağın satır aralarındaki altın duraklar ve sayfa kenarındaki yuvarlak ve damla biçimindeki güller altın ve mavi renklerdedir. Buradaki duraklar ayetleri (Hac: 38-70) başlangıçlarına işaret etmez. Damla biçimli gülün ortasına iri altın bir çiçek yerleştirilmiştir.Measurements: 40,5 x 29,7 cm; 2 yaprak, sayfada 11 satırScript: Reyhani